Een mooie triestige dag

‘Hallo, Thomas? Sarah weer. Er is een bus onderweg naar Gent-Dampoort. Kan je er om 16u staan?’

Het is donderdag 10 maart en amper 48 uur eerder had ik ons adres en mijn telefoonnummer ingevuld op een Google Form die ik via Instagram had gevonden. Onder de noemer #PlekVrij werden Vlamingen gezocht die als noodoplossing onderdak willen bieden aan Oekraïners op de vlucht. Op de vraag hoe lang we mensen tijdelijk konden opvangen tot er een betere plaats gevonden was, konden we geen antwoord geven. Twee weken? Misschien drie? Ons rijhuis is niet zo groot, maar als we onze jongste dochter tijdelijk bij ons op de kamer konden leggen zou dat wel moeten lukken. Bij eerdere crisissen konden we kleding en geld doneren, een kamer vrijmaken was een logisch vervolg.

Niet veel later stond mijn vriendin met twee vrouwen aan de deur. Tania en Tania, allebei uit Kyiv. De een is, zo vertelt ze ons later, 41 en kapster. De ander een stuk in de vijftig. Zij werkte in Oekraïne als verpleegster in rusthuizen en kinderverzorgster bij gezinnen. Ze had mijn moeder kunnen zijn — een gedachte die de afgelopen maanden geregeld door mijn hoofd schoot.

Er is zo veel gebeurd sinds die 10e maart, dat het onbegonnen werk is om er een gestructureerd verhaal van te maken.

• We hadden plek voor één iemand of een koppel, het werden twee mensen die elkaar op de bus van Brussel naar Gent hadden leren kennen. Daar viel wel een mouw aan te passen, met dank aan de collega’s van mijn vriendin die een bed kwamen brengen dat we op onze zolder plaatsten.
• In een van de eerste dagen trokken we samen naar Mons, waar de valies van de jongste Tania door een omweg tijdens haar vlucht beland was. Ik ontmoette er Daria, een lerares Engels van mijn leeftijd, die uit Kharkiv was gevlucht. Ze vertelde me hoe ze een week lang in een bunker had geleefd, en kon ontsnappen door een chauffeur (“een kamikaze”) te betalen om waanzinnig snel door een gebied te rijden waar de kogels rondvlogen.
• Onze dochters kregen er in geen tijd twee familieleden bij. Wanneer we naar huis gaan, gaan we niet enkel naar onze katten Tommie en Grogu, maar ook ‘naar Tania en…